Kansen en innovatiekracht

De installatiesector is een branche met veel kansen en innovatiekracht. Dat is de conclusie van de meest recente sectorrapporten van ING:“Installatiebranche in transitie” (juni 2015) en “Technologie in de bouw” (februari 2016). Trendfiles sprak met de samenstellers Jan van der Doelen, senior sectormanager Bouw en Vastgoed en Maurice van Sante, senior econoom van ING Economisch bureau.

Kennis delen met de bedrijven

Jan van der Doelen: “ING is sectorgeoriënteerd georganiseerd en daarom doen we regelmatig onderzoek naar de belangrijke ontwikkelingen in sectoren, waaronder de bouw en installatiesector. Door deze onderzoeken te delen willen wij bedrijven helpen om toekomstbestendig te blijven en een gezond evenwicht te vinden tussen rendement en risico.. Dat is in het belang van ons allemaal, toekomstbestendigheid creëren voor stakeholders en dus ook voor ons als bank. Wij willen een strategische gespreksrelatie zijn en bedrijven aanzetten tot kansen pakken”

Maurice van Sante: “Voor deze rapporten maken wij gebruik van databronnen zoals het CBS, het Economisch Instituut voor de Bouw, de Europese commissie en van brancheorganisaties zoals UNETO-VNI. Daarnaast vinden wij het ook heel belangrijk naar de bedrijven toe te gaan. Om ook zelf te zien en te horen wat er gebeurt.”

Veel kansen in de installatiesector

Maurice van Sante: ”Installaties worden een steeds belangrijker onderdeel van de bouw. Het is een sector met veel kansen. Kijk maar naar de nieuwe technologieën en de digitalisering van de samenleving. Daarvan ga je ook steeds meer in gebouwen zien. De smart tech component in gebouwen wordt steeds belangrijker. Een onontkoombare ontwikkeling waar heel veel kennis voor nodig is. Het ambachtelijke zal ook nog wel blijven bestaan maar door de nieuwe technologieën ontstaat een andere vraag waardoor ook weer andere kennis en competenties nodig zijn.”

Jan van der Doelen : “Ja, want uit deze nieuwe trends ontstaan andere vragen op het gebied van decentrale en duurzame energieopwekking, ontzorgen van de klant, domotica, meer renovatie, energy service company’s.”

Maurice van Sante: “Juist door al die nieuwe technologische ontwikkelingen gaan er verschuivingen plaatsvinden. Massaproductie was bijvoorbeeld in de bouw altijd praktisch onmogelijk maar met ontwikkelingen als digitalisering is er straks op onderdelen wel degelijk mass customization mogelijk. Een robot kan net zo goed honderd verschillende bouwelementen fabriceren als honderd dezelfde. En dat biedt ook weer allerlei mogelijkheden voor de installerende partij. En de toenemende transparantie in de markt is ook een belangrijke ontwikkeling. Binnen het proces, bijvoorbeeld met BIM, maar ook door marktplatforms waar consumenten een vakman in de buurt kunnen vinden en kunnen vergelijken.

Jan van der Doelen: “De installatiesector is natuurlijk een vrij traditionele sector die al heel lang gewend is om onder de vleugels van aannemers en bouwbedrijven te opereren. Dat is lastig om open te breken. Terwijl de installatiesector meer kennis en innovatiekracht heeft dan de bouw. Maar bedrijven pakken die nieuwe rol nog te weinig. Aan de andere kant zie je natuurlijk ook dat de TI(?) veel kleinere bedrijven kent. Daarvan kun je niet meer verwachten dat die alle kennis van alle onderdelen zelf in huis hebben. Ze zullen dus slim moeten samenwerken, allianties aangaan. Maak gebruik van de kracht van anderen, dan blijf je flexibel. Agile ondernemen noemen wij dat. Dat is de toekomst.”

Standaard businessmodel op de schop

Jan van der Doelen: ”Bedrijven moeten ook kijken naar een verdienmodel dat beter aansluit bij de wens van de klant voor een totaaloplossing. Bijvoorbeeld pay per service, onderhoudscontracten, prestatiecontracten, lease. Het verdienmodel van TI bedrijven is toch nog vaak uurtje-factuurtje en daar red je het niet meer mee. Vergeet niet dat de levenscyclus van een businessmodel steeds korter wordt. Dat komt omdat de veranderingen zo snel gaan op dit moment. Je moet jezelf voortdurend blijven vernieuwen.”

Visie ontwikkelen en kritisch zijn

Jan van der Doelen: “Veel kleine bedrijven hebben helemaal geen strategie of visie op de toekomst. We hebben dat wel eens onderzocht en daaruit bleek dat maar 30% van de bedrijven een uitgesproken visie of plan heeft. Dus 70% heeft dat niet. Dat kan eigenlijk niet meer.”

Maurice van Sante: ”Uit onderzoek blijkt ook dat bedrijven met een visie hogere rendementen halen dan bedrijven zonder visie. Ook als het economisch wat minder gaat. Ze hebben meer focus en dat betekent ook wel eens dat je een keer iets niet doet omdat het niet in je visie past. Dus bepaal je strategie en blijf die volgen”.

Jan van der Doelen:“En niet, als het weer even goed gaat in de markt, vervallen in oud gedrag. Je zult moeten blijven werken aan de kwaliteit van je eigen businessmodel. Begin maar eens te bepalen waar je nou eigenlijk goed in bent. En kijk kritisch naar de cultuur binnen je bedrijf. Stel dat je morgen helemaal opnieuw zou mogen beginnen, klopt het dan nog? Bedrijven moeten bereid zijn hun zwakke plekken onder ogen te zien. Veranderen gaat steeds sneller en je niet onderscheiden betekent dat je het zwaar krijgt en het mogelijk niet gaat redden.”