Er is een positieve samenhang tussen de mate waarin een bedrijf bezig is met sociale innovatie en de bedrijfsprestaties gemeten in ontwikkeling van omzet, winst en arbeidsproductiviteit. Dit blijkt uit een analyse van TNO op de 2-jaarlijkse enquete werkgevers over arbeid (WEA) uit 2013. Overigens blijkt deze samenhang in de laatste meting minder sterk te zijn dan enkele jaren geleden. TNO noemt de recessie als een mogelijke verklaring.
Volgens TNO bestaat sociale innovatie uit vier componenten die onderling samenhangen : strategische orientatie, product- en marktverbetering, slimmer organiseren en flexibel werken.Thema’s die ook terug komen in andere toekomst verkenningen zoals Radar2020 van OTIB en UNETO-VNI. Radar 2020 heeft sociale innovatie daarin als speerpunt genoemd voor de komende jaren. Als de TI nieuwe mogelijkheden op diverse markten wil realiseren dan zullen TI bedrijven ook op het terrein van management, organisatie en personeelsbeleid moeten innoveren.
De TI en sociale innovatie
De TI is duidelijk nog niet zo ver als andere sectoren. Dit blijkt uit een nadere analyse van ITS op de TNO-gegevens. Uit het TNO onderzoek blijkt dat 11% van het totaal aantal bedrijven in Nederland koplopers zijn op het gebied van sociale innovatie. In de TI geldt dat maar voor 5% van de bedrijven.
Alleen de sector technische ontwerp en dienstverlening is een positieve uitschieter met 21%. (zie figuur 2 = figuur 3.23). De meeste koplopers op het gebied van sociale innovatie zijn te vinden in de ICT sector (35%).
Een vergelijkbaar beeld is te zien als alleen wordt gekeken naar de aspecten “slimmer organiseren” en “flexibel werken”. Deze aspecten van sociale innovatie zijn direct van invloed op de vraag naar arbeid en de behoefte aan kwalificaties in bedrijven. Er zijn maar weinig TI bedrijven die hoog scoren op deze twee componenten. Alleen de sector technisch ontwerp/advies is ook hier een positieve uitzondering.
De TI-bedrijven die wel actief zijn met “slimmer organiseren” en “flexibel werken” zijn tevens vaak actief bezig met product- en procesinnovaties.Bijna driekwart van deze TI bedrijven heeft namelijk in de afgelopen twee jaar ook verbeterde of vernieuwde producten in de markt gebracht. En een derde van die bedrijven heeft daarnaast ook nieuwe marketingmethodes ingevoerd. (zie figuur 1 = figuur 3.25).
[kolom_einde]
In dit deel van de TI bedrijven gaan vernieuwingen in de organisatie van het bedrijf en in de organisatie van de arbeid dus gepaard met een versterking van de marktmogelijkheden.
Verbeterkansen
Uit deze op de TI-branche toegespitste analyse van de TNO-gegevens komt naar voren dat de TI achter loopt op de meeste andere sectoren. Er wordt weinig aandacht geschonken aan verbetering en vernieuwing op strategisch en bedrijfsorganisatorisch gebied. Dit kan er op wijzen dat veel TI bedrijven in de markt nog steeds een ‘volgende’ positie innemen.
In diverse toekomstscenario’s voor de branche wordt geadviseerd om minder afhankelijk te zijn van andere bouwpartijen en sneller bij de ontwikkeling van bouwprojecten betrokken te worden. Maar om zover te komen zoudenzullen?? TI-bedrijven toch een strategische heroriëntatie moeten overwegen.
Door meer te focussen op de werkprestaties van de medewerkers komt er ook ruimte voor hun ontwikkeling. Werknemers kunnen bijgeschoold worden, zodat ze een grotere bijdrage voor het bedrijf leveren. Door regelmatig de werkprocessen te vernieuwen en verschillende manieren van organiseren te combineren, kan er maatwerk geleverd worden en staat een bedrijf sterker in de markt.
“Door regelmatig te zoeken naar nieuwe markten en klanten, of bestaande producten of diensten te verbeteren of verfijnen, komt een TI bedrijf sterker in de markt te staan.”
Ook moeten marktrelaties en bedrijfsprocessen bij de tijd gehouden worden. Hiervoor moet bewust nieuwe kennis van buiten naar binnen gehaald worden, en sneller gereageerd worden op belangrijke ontwikkelingen. Samenwerken met derden is ook van groot belang om mee te blijven spelen. Door regelmatig te zoeken naar nieuwe markten en klanten, of bestaande producten of diensten te verbeteren of verfijnen, komt een TI bedrijf sterker in de markt te staan.
Conclusie
De TI branche loopt wat sociale innovatie betreft achter op andere branches. Door werk slimmer te organiseren en flexibeler te gaan werken kan de TI zijn positie op de markt versterken. En als de TI daarnaast zorgt voor goede opleidings- en doorstroommogelijkheden bouwen ze binnen hun bedrijven een interne arbeidsmarkt op. Ze kunnen ze zich dan naar buiten toe sterker opstellen en zijn minder afhankelijk van de grillen van de markt.